Pascha

Pascha to deser wielkanocny wywodzący się z tradycji prawosławnej. Pochodzi z północnej Rosji, w Polsce najdłuższą historię ma rzecz jasna na Kresach Wschodnich, choć - niewątpliwie ze względu na jej niezwykły, wspaniały smak - jest wciąż bardziej i bardziej popularna i w innych regionach.

Warto wiedzieć, że pascha to nie tylko przepyszny deser, ale również potrawa mająca niezwykle bogatą symbolikę - znaczące są niemal wszystkie składniki, które wykorzystuje się do jej przygotowania. Mleko i jajka łączy się z  symboliką wiosennego odradzania się przyrody, luksusowe dodatki zaś, takie jak cukier czy bakalie, oznaczać mają bogactwo i dobrobyt. Symboliczny jest również  kształt paschy. Tradycyjną prawosławną paschę przygotowuje się używając formy z drewna lipowego, zwanej pasocznicą (пасочница), składającej się z czterech połączonych ze sobą deseczek. Na deseczkach często wytłoczone są symbole krzyża oraz cyrylickie litery XB (od rosyjskiego Христос Воскресе! [Christos waskries], czyli Chrystus zmartwychwstał!). Forma służy do odciśnięcia masy na paschę oraz nadania jej kształtu ściętej piramidy, która wyglądem nawiązywać ma do chrystusowego grobu.

Pascha zadomowiła się również na stole wielkanocnym u mnie w domu i jest to mój absolutny wielkanocny hit (tuż obok baby Neli Rubinstein i orzechowego mazurka) :-) Przepis, który proponuję, przewiduje własnoręczne przygotowanie twarogu z mleka i kwaśnej śmietany, ale wierzcie mi, to tylko chwilka pracy, a smak jest naprawdę nieziemski. Oczywiście do jej przygotowania można użyć też gotowego twarogu, warto jednak zadbać o to, by był naprawdę dobrej jakości, możliwie jak najtłustszy i dobrze odciśnięty. Formy na paschę nie mam, korzystam więc z sitka (durszlaka), można zrobić również paschę w glinianej doniczce albo dowolnym innym naczyniu - ważne by miało ono dziurki, przez które odsączy się nadmiar wody, lub było wykonane z porowatego materiału (drewno, glina).

Spróbujcie koniecznie, namawiam gorąco, bo smak tego deseru jest naprawdę wyjątkowy (a mówi to Wam osoba, która nie przepada za większością serników na zimno!). Jest słodka, kremowa, o wspaniałym, wyrazistym smaku, naprawdę doskonała :-)

Pascha - przepis na Paschę carską Agnieszki Kręglickiej

2 l mleka (nie UHT-ego, pasteryzowane może być)
1/2 l kwaśnej śmietany
6 jaj
250 g masła
1 szkl. cukru pudru
1 laska wanilii
ulubione bakalie, np. smażone skórki cytrynowe i pomarańczowe, kandyzowane wiśnie, rodzynki, orzechy

Jajka rozbić ze śmietaną, mleko zagotować z laską wanilii. Zmniejszyć gaz, wyjąć  wanilię (wyskrobać ziarna), do wrzącego mleka, mieszając, wlewać powoli masę jajeczno-śmietanową. Cały czas mieszając gotować (na małym ogniu) przez chwilę (5-10 min) aż do całkowitego zwarzenia - w garnku powinna pozostać serwatka* i dużo serowych okruchów. Ser przerzucić na gazę, pozostawić do odcieknięcia - można na sitku (wówczas dobrze jest lekko obciążyć deseczką), można powiesić nad zlewem, garnkiem itp. Masło utrzeć z cukrem do białości, stopniowo dodawać odciśnięty ser, ucierać do uzyskania gładkiej, puszystej masy, dodać skórki owocowe i resztę bakalii. Gotową masę przełożyć do wyścielonego gazą lub lnianym płótnem durszlaka, doniczki lub innego naczynia, odstawić do lodówki by zastygła. Przełożyć na talerz, zdjąć gazę, udekorować. Bardzo odświętna :-)

*Z serwatki można przygotować pyszny, naturalnie gazowany napój serwatkowy (szampan serwatkowy) lub ugotować na nim zupę chrzanową - nic się nie marnuje!